Reefblocks bieden kansen voor biodiversiteit én waterveiligheid
Twee jaar na de installatie van het ‘Rotterdam Reef’ komt het consortium van Rijkswaterstaat, Gemeente Rotterdam, Boskalis en Reefy met de resultaten naar buiten: de Reefblocks-technologie, ontwikkeld door duurzame startup Reefy, combineert bescherming tegen golven en erosie met een groei aan biodiversiteit. Het project laat zien dat infrastructuur en natuurherstel samen kunnen gaan.
Reefblocks: waterbouw ontmoet natuur
In 2023 werden 17 rifblokken in de Nieuwe Waterweg bij Rozenburg geplaatst. Zo ontstond Rotterdam Reef, een modulair kunstrif. De zogenoemde Reefblocks zijn betonnen structuren die de ruggengraat vormen van een levend rif. Met een lengte van 3 meter en een gewicht van 6 ton per stuk zijn deze robuuste blokken ontworpen om zware golfbelasting te weerstaan en een rijk onderwaterlandschap te creëren. Zo bieden ze bescherming voor kustlijnen en onderwater leven. Dankzij tunnels, schaduwrijke doorgangen en ruwe oppervlakken ontstaat een dynamisch ecosysteem waarin vissen, krabben en garnalen kunnen floreren.
Het succes van het project is te danken aan de sterke samenwerking tussen partijen. Boskalis zorgde voor de installatie van de Reefblocks met hun expertise in waterbouw en kustverdediging. Rijkswaterstaat ondersteunde het belang van natuur-inclusieve infrastructuur in de Nieuwe Waterweg. Gemeente Rotterdam creëerde ruimte voor innovatie en monitoring, waarmee waardevolle ecologische data werd verzameld. Reefy ontwikkelde de modulaire technologie die natuurherstel en kustbescherming effectief combineert.
Ecologische resultaten:
Reefblocks brengen leven terug in de Nieuwe Waterweg: meer soorten, schoner water, sterkere natuur.
· Divers onderwaterlandschap: Monitoring laat zien dat het rif schuilplaatsen biedt voor verschillende zeedieren, waaronder vissen, krabben en garnalen.
· Toename biodiversiteit: De ruwe oppervlakken van de Reefblocks stimuleren de aangroei van schelpdieren en algen, wat leidt tot drie keer meer biodiversiteit in vergelijking met normaal beton.
· eDNA-onderzoek : Onderzoek bevestigt dat de Nieuwe Waterweg een plek is waar zoet-, zout- en trekvissen samenkomen. De Reefblocks ondersteunen deze migratie en verbeteren de waterkwaliteit door natuurlijke filtratie.
· Waterkwaliteit en vismigratie: De open structuur van de Reefblocks bevordert continue waterverversing en draagt bij aan een gezonde leefomgeving voor waterorganismen.
Technologische resultaten:
Reefblocks doorstaan zware stormen, breken golven en beschermen oevers: klaar voor brede toepassing.
· Stormbestendigheid: De 17 Reefblocks bleven stabiel tijdens zware stormen, waaronder storm Poly (juli 2023).
· Effectieve golfbreking: De constructie vermindert golfslag en helpt bij verzanding achter het rif. Dit draagt bij aan kustbescherming en het tegengaan van erosie.
· Versterking van oevers: De Reefblocks verhogen de weerstand van kustlijnen tegen stormen en overstromingen.
· Klaar voor brede toepassing: De innovatie is gereed voor implementatie op grotere schaal.
Met de rifblokken geven we invulling aan eisen vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water. Deze richtlijn heeft ten doel de leefgebieden voor dieren en planten en zo de waterkwaliteit te verbeteren.
Reefy:
“Dit project laat zien dat natuur en infrastructuur elkaar echt kunnen versterken. De Reefblocks bieden een duurzame, schaalbare oplossing voor waterveiligheid én ecologisch herstel. We zijn nu klaar om de technologie wereldwijd op te schalen en zijn al bezig met projecten van Limburg tot aan Mexico! ”
zegt Leon Haines, mede-oprichter van Reefy.
Rijkswaterstaat
“Rijkswaterstaat hecht waarde aan waterbouwkundige innovaties die bijdragen aan ecologisch herstel. Dankzij de goede samenwerking tussen gemeente Rotterdam, Reefy, Boskalis en Rijkswaterstaat, en de sterke motivatie van alle betrokkenen, is de wens om te innoveren omgezet in een succesvolle pilot. De opgedane kennis en ervaring biedt kansen voor de toekomst.”
Zegt Ehsan Nouzari, Omgevingsmanager Kaderrichtlijn Water, Rijkswaterstaat
Gemeente Rotterdam
"Door goed samen te werken aan deze innovatie is een mooi resultaat behaald. Dit biedt kansen voor nationale en internationale opschaling. Leren door te doen heeft ons geholpen de juiste stapgrootte te vinden van laboratorium naar praktijk, waar beton en biodiversiteit elkaar versterken”.
Zegt Petra de Groene, Directeur Economie en Duurzaamheid, gemeente Rotterdam
Boskalis:
“De motivatie en samenwerking tussen alle betrokken partijen waren cruciaal voor het succes van deze pilot. Bij Boskalis hebben we een speciale grijper ontwikkeld om de Reefblocks efficiënt te installeren, wat niet alleen de plaatsing mogelijk heeft gemaakt, maar ook bijdroeg aan waardevolle praktijkervaring. Dit project laat zien hoe innovatie en samenwerking samen kunnen leiden tot duurzame waterbouwoplossingen. “
zegt Samantha Haage, Program Lead Artificial Reefs Boskalis.
